Bạn - Điểm nhấn trong mọi nội dung
Đừng nghĩ mình quan trong, nhưng chỉ bạn mới tạo ra sự khác biệt. Nghe có vẻ nghịch lý, đúng không?
Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao một số bài viết lại có sức hút mãnh liệt đến thế, trong khi những bài khác lại nhanh chóng bị lãng quên? Điều gì khiến một số tác giả trở thành người tiên phong trong lĩnh vực của họ, trong khi những người khác mãi mãi chỉ là những người theo sau?
Trong bài trước, Viết Ngay đã chia sẻ với các bạn về Quy tắc số vàng trong bài viết trước, đó là “Đừng nghĩ mình quan trọng”.
Sự thật là, chính bạn - với phong cách và trải nghiệm riêng - mới là yếu tố quyết định sự khác biệt. Nghe có vẻ nghịch lý phải không?
Độc giả và nhu cầu của họ là trung tâm, nhưng bạn chính là nguồn cảm hứng mang lại giá trị độc đáo. Ý tưởng có thể đến từ vũ trụ, sách vở, phim ảnh, hoặc từ những người đi trước. Tuy nhiên, ai lại đến buổi hòa nhạc chỉ để nghe nhạc từ loa thay vì ca sĩ hát trực tiếp? Bạn không chỉ đến để nghe một người hát, mà còn để thưởng thức cả dàn nhạc, đội hát bè, và các nghệ sĩ độc tấu.
Nếu ai cũng sáng tạo như nhau, nội dung sẽ không có sự khác biệt. Bài viết của bạn cần độc đáo và chỉ có thể như vậy khi bạn có phong cách, điểm nhấn, và trải nghiệm riêng. Những kinh nghiệm không phải ai cũng có, những quan sát tinh tế, và quan điểm cá nhân chính là những yếu tố tạo nên sự khác biệt. Sức mạnh của một bài viết đến từ chính bạn, và sức mạnh của bạn đến từ chính con người bạn.
Những người viết tốt trong thế giới sáng tạo nội dung thường bị sao chép rất nhiều. Nhưng hàng trăm hàng nghìn những người đi sao chép sẽ chẳng bao giờ có được thành công thật sự. Kể cả trong quảng cáo, kinh doanh, và tiếp thị, việc sao chép chiến lược của người khác là phổ biến, nhưng kết quả thường không tốt đẹp.
Nhưng nói như vậy không có nghĩa là bạn không nên sao chép. Trong viết lách chúng ta có kỹ thuật “copyworking”, đó là khi ta tập luyện, thực hành việc sao chép, viết lại theo lối văn phong, cách sử dụng từ ngữ của những người đi trước rồi sau đó phát triển cho chính mình. Kể cả những hoạ sĩ nổi tiếng trên thế giới đôi khi còn vướng phải chuyện ý tưởng này “na ná” một nguyên mẫu nào đó đã có trước đó. Quan trọng là bạn phải đưa thêm được tinh thần, câu chuyện hoặc cá tính của cá nhân mình vào những gì mình đã học hỏi được, sau đó làm đi làm lại nhiều lần và dần biến nó trở thành của mình, theo cách của mình. Đó cũng là cách con người kế thừa và phát triển những tri thức của nhân loại trong hàng nghìn năm qua.
Sáng tạo không phải là tạo ra một thứ hoàn toàn mới. Một cây viết tốt không phải là tạo ra một giọng văn chưa từng có trên đời. Nó đơn giản là phản ánh con người, tinh thần và những trải nghiệm của riêng tay viết đó. Nếu bạn cố gắng xây một thứ gì đó không phải là mình, rồi một ngày độc giả cũng sẽ phát hiện ra điều đó. Nếu bạn không xây được một thứ gì mới hơn, người ta sẽ không có động cơ để đọc những gì bạn viết. Vậy nên, điểm mấu chốt ở đây là tìm thấy một thứ gì đó hiệu quả, phù hợp với chính con người bạn, sau đó phát triển, tìm tòi và cá nhân hoá nó.
Một ví dụ điển hình là Manscaped, thương hiệu đồ dùng dành cho nam giới. Thay vì chỉ quảng cáo sản phẩm cắt tỉa lông/râu, họ truyền tải thông điệp an toàn "We save balls." (để nam giới không phải lo lắng nếu có lỡ cắt vào vùng kín của họ). Họ cũng tiếp thị sản phẩm theo cách rất tinh tế, bắt mắt và thú vị. Sản phẩm của họ không khác biệt so với các nhãn hàng khác, nhưng cách tiếp thị tinh tế và thú vị đã giúp họ vươn lên dẫn đầu.
Điều mình muốn nói với bạn ở đây là, chúng ta cần tìm ra điểm cân bằng giữa việc vay mượn kiến thức, ý tưởng hay trong khi vẫn “là chính mình”. Hãy thử thực hành theo cách: tìm một bài viết mà bạn thấy hay, tìm một sản phẩm dịch vụ hoặc một phong cách đã có sẵn mà bạn thấy hâm mộ, sau đó đưa mục tiêu và câu chuyện cá nhân của mình vào trong đó.
Mặc dù, mình đã khẳng định tầm quan trọng của việc viết cho độc giả. Bạn sẽ giống như đang tham gia vào một điệu nhảy mà bạn nhảy là độc giả. Bởi thế, bạn chắc chắn luôn là một phần quan trọng, bởi vì bạn là người dẫn, người “cầm trịch” chứ không phải bạn để cho bạn nhảy muốn làm gì thì làm. Bạn ở đó để nâng đỡ, làm điểm tựa, dẫn dắt, hoặc đơn giản là giải trí cho bạn nhảy. Nhưng đồng thời, bạn cũng cần giải trí và thể hiện sự độc đáo của riêng mình.
Người ta nói rất nhiều về chuyện cạnh tranh trên môi trường trực tuyến. Nhiều người nói “Ôi đã có quá nhiều người viết về chủ đề này rồi, liệu tôi có nên viết nữa không”. Việc cạnh tranh gay gắt không sai, nhưng bạn hoàn toàn có thể vượt lên trên chỉ bằng cách cứ là chính mình. Những gì bạn cần làm là kết hợp giữa các kỹ năng, chuyên môn, kiến thức với bản sắc của riêng bạn.
Nói cách khác, những kỹ năng, bản sắc và tính cách của bạn sẽ thu hút đúng đối tượng độc giả hoặc nhóm khách hàng cho bạn. Bạn có chuyên môn tốt, có thái độ chuyên nghiệp, có tầm ảnh hưởng và năng lượng tích cực, bạn sẽ có được khách hàng và độc giả xứng đáng. Bạn nỗ lực bao nhiêu sẽ thu về bấy nhiêu.
Điều quan trọng nhất khi bắt đầu tập viết, dù là để làm nghề hay để bán hàng, để xây dựng thương hiệu và ảnh hưởng của bạn đó là: Phân biệt được mình giữa một nhóm người cùng “vibe” với bạn.
Khi tận dụng được cá tính và những suy nghĩ của riêng mình, bạn sẽ làm được điều đó.